Dilimize Fransızcadan geçen sekans, kelime anlamı olarak “birbiri ardına sıralanan şeyler, dizi” anlamına gelmektedir. Anlamı dolayısıyla tıp gibi birçok farklı alanlarla da karşımıza çıkabilen bir sözcüktür. Ama daha çok sinema ve müzikle özdeşleşmiş bir terimdir. Birçoğumuzun daha önceden de duymuş olduğu sekansın anlamı sıklıkla karıştırılmaktadır. Bunun nedeni sekansın sahneyle, sahnenin planlarla olan bağlantısıdır. Bir de bunların yanına “plan sekans” kavramı eklendiğinde insanların kafasının karışmaması oldukça zor bir ihtimal gibi gözüküyor. Bu yüzden, “sinemada sekans nedir?” sorusunu sormadan önce, sekansla en karıştırılan kavram olan sahnenin ne olduğunu kısaca anlatmakta fayda var. Sahne; tek başına herhangi bir anlam içermeyen, tek bir zamanda ve mekanda gelişen olayların anlatıldığı çekimlerdir. Sekansın ne olduğunu ya da ne olmadığını anlamak için bu tanım yeterli olacaktır. Sekansı da öğrendikten sonra izlediğiniz bir filmde sahne ve sekansın ayrımını daha iyi yapabileceksiniz.
Sinemada “sekans”, bir film ya da video esnasında belirli bir konuda, mekanda ya da karakterler arasındaki olayları anlatan bölümdür. Sekanslar, bir film ya da videoyu oluşturan ana bölümlerdir ve genellikle birbirleriyle bağlantılıdırlar.
Sekanslar, bir hikayenin anlatımını bölerek farklı perspektiflerle olayları ele alır ve bir sahne ya da anın daha derinlemesine incelenmesine izin verir. Örneğin, bir filmde bir karakterin yüz ifadesi ya da beden dilinin yakın plan görüntüsü, bir sekansın parçası olabilir.
Sekanslar, filmin akışını ve ritmini belirlerler. Kurgu esnasında sekanslar, hikayenin akışını ve karakterlerin gelişimini anlatmak için kullanılır. Yönetmenler, senaristler ve kurgucular, filmin tamamlanmış hikayesine uygun sekansların seçiminde ve düzenlenmesinde önemli bir rol oynarlar.
Sinemada sekans kavramı ayrıca, belirli bir teknik kullanılarak çekilmiş ve bir bütün olarak sunulmuş bir sahneyi de ifade edebilir. Örneğin, bir filmin açılış sahnesi, bir sekans olarak kabul edilebilir ve hikayenin geri kalanını anlatmak için kullanılan bir önemli bir araçtır.
Sekansın tanımı ve özellikleri
Sinemada sekans en genel tanımıyla, birbiriyle bütünlük içerisinde olan bir ya da birden fazla sahnenin birleşmesinden oluşan ve birleşen görüntülerdir. Bu sekanslarla ise filmin kendisi ortaya çıkar. Birbiriyle alakalı olarak sıralanan bu sahneler neticesinde bir olay meydana gelir. Meydana gelen bu olay sahneden farklı olarak giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur, yani dramatik bir yapıya sahiptir. Bu sayede, yine sahneden farklı olarak sekans bir filmden çıkartılıp izlendiğinde belli bir anlamı, hikâyesi ve birbiriyle bütünlüğü olan bir yapı oluşturur. Sekanslarda ana çatışma yoktur fakat kendi içerisinde barındırdığı çatışmayla filmi ilerletirler ve filmdeki asıl çatışmayı beslerler. Bu özellikleri sayesinde sekansları kısa film olarak dahi kullanmak mümkündür.
İzlediğimiz tüm profesyonel film ve dizi çekimlerinde var olan sekans, zamandan ve mekandan bağımsızdır. Örneğin, izlediğiniz filmdeki bir karakterin yolda yürüdüğünü düşünelim. O esnada gördüğü bir nesneyle birlikte zihninde geçmişten bir anı canlanır ve bu anı bize gösterilir. Filmde zaman atlamıştır ve sahne değişmiştir. Fakat sekans devam etmektedir çünkü filmdeki zaman aralığı değişse dahi olay devam ediyordur, bu yüzden değişmez. Aynı şekilde, karakter bir trene binip başka bir şehre gittiğinde ya da evden dışarı çıkıp bir restorana gittiğinde de olay devam ediyorsa sekans değişmez.
Filmler kaç sekanstan oluşur?
Filmlerin sahne sayıları, konuları nasıl değişkenlik gösteriyorsa ve herhangi bir kuralı yoksa sekanslarda da durum aynı bu şekildedir. Bu durum yönetmenden yönetmene değişebilir, yani tek bir kuralı yoktur. Bir film tek bir sekans ya da birden fazla sekansa sahip olabilir. Tek bir sekansın kullanıldığı filmleri diğerlerinden ayırmak için “plan sekans” kavramı kullanılır.
Yazar: Ceren Turan