Yeni medya ve geleneksel medya arasında yapısal, üretimsel, dağıtımsal, işleyiş ve teknik açıdan farklılıklar vardır. Yazımızda bu farklılıklara değineceğiz.
Yeni medya ve geleneksel medya arasındaki farklılıklara değinmeden önce medyanın ne olduğunu ve ne işe yaradığını bilmek gerekmektedir. Medya özellikle kitle toplumunun oluşmasıyla ortaya çıkmış ve kitleleri daha kolay ve hızlı kontrol etmek, haberdar etmek için ortaya çıkarılan bir metottur. Bu metod sayesinde toplulukları çok hızlı bir şekilde bilgilendir hükümetler, herhangi bir kargaşanın ve kaosun önüne geçebilmişlerdir. Öncelikli olarak bilgi akışı sağlamak için ortaya çıkan medya kavramı daha sonradan, eğlence ve iletişim alanında da kullanılmaya başlanmıştır.
İçerik
Geleneksel Medya Nedir?
Geleneksel medya ve yeni medya karşılaştırılması yapmadan önce bir şeyin neden geleneksel olduğunu ve neden yeni kavramının ortaya çıktını görmemiz gerekmektedir. Mede 19.YY’da yoğunluklu olarak hayatımıza girmiş ve çeşitli araçlarla halkın, kitlelerin bilgilendirilmesi yapılmıştır. Medyanın bu dönemki işleyişi ve dağıtımı belli başlı araçlarla (gazete) ve basit yöntemlerle yapılmaktaydı. Daha sonradan kitleleri kolay bilgilendirmek ve kontrol etmek isteyen hükümetler medya sektörüne yatırım yapmaya başladı. Özellikle bu dönemde medya araçları insanların bilgi alabildikleri tek alan olmasından dolayı inanılmaz güçlü bir yapıydı. Hatta hükümetler için 4.güç olarak dahi tanımlanmaktaydı. Yapılan yatırımlar sonucu bu işleyişte 1970’lere kadar çeşitli araçlar icad edildi.
Geleneksel Medyanın Araçları
Yapılan icatlar sonucu ortaya geleneksel medyanın araçları ortaya çıktı bu araçlar şunlardır:
- Gazeteler
- Dergiler
- Televizyon
- Radyo
- Sinema
- Kitaplar
- Broşürler ve El İlanları
- Afişler ve Billboardlar
Yeni Medya Nedir?
Geleneksel medyanın şuanki tanımıyla geleneksel olarak adlandırılmasının en büyük sebebi, medya yapısının değişmesi ve ortaya ‘yeni medya‘ adında yeni bir kavramın ortaya çıkmasından kaynaklanmaktadır. Medya teknolojik gelişmelerle birlikte çok hızlı büyüdü ve evrildi. İletişim akademisyenleri medyanın en büyük evrimini internetin ortaya çıkışıyla yapıldığını söylemektedir. İnternetin ortaya çıkışı insanların kullanım alışkanlıklarını ve hayat tarzlarını kökten değiştirdi. İnternetin ortaya çıkışı iletişimin daha önce hiç görülmemiş şekilde arttırdı. Bu değişiklik hiç şüphesiz medya alanında da karşımıza çıktı. İnternet medyanın yapısını, işleyişini, tekniğini, dağıtımını çok farklı boyutlara taşıdı. Özellikle web 2.0 teknolojilerin ortaya çıkışıyla interneti kullanan ve içerik üreten sayısı da arttı. Böylelikle medyanın değişimi ortaya çıktı. Bu çıkış ise ‘yeni medya’ kavramını hayatımıza soktu.
Ayrıca Bakınız: Yeni Medya Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Yeni Medyanın Araçları
İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle yeni medya olarak adlandırılan kavramın ve teknolojilerin eski sisteme göre değiştiğini görmekteyiz. Yeni icatlar yeni araçlar ve metotlar ortaya çıkardı. Yeni medyanın başlıca araçları şunlardır:
- İnternet
- Sosyal medya platformları (Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, YouTube, TikTok vb.)
- Bloglar ve kişisel web siteleri
- Podcast’ler
- Dijital haber siteleri ve çevrimiçi gazeteler
- Video paylaşım platformları (YouTube, Vimeo)
- Mobil uygulamalar
- E-kitaplar ve dijital yayınlar
- Canlı yayın platformları (Twitch, Periscope)
- E-posta ve anlık mesajlaşma uygulamaları
Yeni Medya ve Geleneksel Meyanın Farklılıkları Nelerdir?
Hem medya, hem geleneksel medya kavramını, hem de yeni medya kavramını ve araçlarını tanıladıktan sonra bu iki kavramın neden yeni ve neden geleneksel olarak adlandırılma sebebi olan farklılıkları inceleyebiliriz. Öncelikli olarak en büyük fark yeni medya teknolojilerinin ortaya çıkması ve bu teknolojilerin insan hayatındaki dinamikleri ciddi şekilde değiştirmesinden kaynaklanmaktadır. Yeni medya araçlarının bir çok teknoloji özelliği bulunmaktadır. Bu özellikler de geleneksel medya ve yeni medyanın farklılıklarını oluşturmaktadır. Yeni medya ve geleneksel medya arasındaki farklılıklar şunlardır:
- Yönetim / Kontrol
- İçerik Üretimi
- Etkileşim ve Geri Bildirim
- Hız
- Dağıtımsal
- Ölçülebilir
- Maliyet
Yönetim ve Kontrol
Geleneksel medya ve yeni medya arasındaki önemli farklardan birisi de yönetimsel ve kontrol bazlı farklılıklardır. Geleneksel medyalar çok daha büyük organizasyonlar olduğundan medya patronları, yayım müdürleri, editörler gibi kişiler bulunmaktadır. Bu da yeni medyaya kıyasla daha kontrollü bir yönetim anlayışının olduğunu göstermektedir. Yeni medyada ise bu durum farklıdır. İnternet teknolojilerinin getirdiği avantajla çok daha küçük organizasyonla gerçekleştiğinde bu kadar fazla bir yönetim kadrosu bulunmamaktadır. Bu durum da avantajlara ve dezavantajlara neden olmaktadır.
İçerik Üretimi
Geleneksel medya yapıları çok büyük yapılar olduğundan içerik üretimi çok yüksek kalite ekipmanlarla ve stüdyolarda gerçekleşmektedir. Bu durum yeni medyaya kıyasla teknik açıdan daha kaliteli içerik demek olsada, hız ve içerik çeşitliliği açısından daha dezavantajlı bir durum demek oluyor.
Etkileşim ve Geri Bildirim
Geleneksel medyaların %90 yaptığı yanınları tek taraflı platformlarda yapmaktadır (gazete, radyo, televizyon). Bu sebebten dolayı kullanıcıların ve izleyicilerin içeriği nasıl karşıladığı ve etkilendiğini geleneksel medya sahipleri görememektedir. Durumun aksine yeni medya herkesin yorum yapabilceği platformlardan gerçekleştirildiğinden etkileşim ve geri bildirim yeni medyada söz konusudur. İnsanlar içerikleri beğenerek, beğenmeyerek veya yorum yaparak yeni medya platformlarında tepkilerini ortaya koyum çift taraflı bir iletişim gerçekleştirmektedirler.
Hız
Geleneksel medyanın yönetimsel ve organizasyonel sebeplerden dolayı içerikler çok fazla süreçten ve süzgeçten geçtiğinden dolayı, yeni medyaya göre daha yavaş bir bilgi akışı mevcut. Yeni medyada ise, içerikler anlık oluşturulup neredeyse tek kişinin kararına göre yayınladığından çok daha hızlı ve anlıktır.
Dağıtımsal
Geleneksel medyanın içeriklerinin dağıtımı çok büyük yapılarda, araçlarda yayınlandığından hem maliyetsel hem de teknik açıdan iş oldukça zordur. Ama yeni medyada dağıtım çoğu kez tek paylaş butonuna basarak gerçekleşmektedir.
Ölçülebilirlik
Ölçülebilirlik geleneksel medyada sadece satışlar ve reytingler gibi daha az ve belirsiz verilerle ölçülürken, Dijital (sayılabilir) platformalar, çok daha geniş çapta veri tutup, çok daha bireysel hesaplayıp, doğru sonuçlar vermektedir.
Maliyet
Geleneksel medya çok büyük yapılar olduğundan, operasyonel olarak çok büyük maliyetleri bulunmaktadır. Yeni medya ise çoğu kez bir bilgisayar ve telefonla gerçekleştiğinden prodüksiyon maliyetleri çok daha azdır.
Yeni medyanın ve Geleneksel Medyanın Avantajları
Yukarıda belirtmiş olduğumuz farklıklar yem yeni medya için hem de geleneksel medya için çeşitli avantajlar ve dezavantajlar getirmiştir. Bu avantajlar ve iki kavramın güçlü yanları şu şekildedir:
| Yeni Medyanın Avantajları | Geleneksel Medyanın Avantajları |
|---|---|
| Geniş Erişim | Güvenilirlik |
| İnteraktif İletişim | Profesyonel Yayıncılık |
| Daha Çok İçerik Çeşitliliği | Kapsamlı Kaynaklar |
| Daha Hızlı Haber Yayılımı | Derinlikli İçerik |
| Kişiselleştirme | Basılı Kalıcılık |
| Daha Düşük Maliyet | Güvenilirlik Algısı |
| Hızlı Geri Bildirim Alabilme | |
| Küresel Etkileşim ve Bağlantı | |
| Anında Güncelleme ve Haber Bildirimleri | |
| İçerik Paylaşımı ve Viral Potansiyel | |
| Merkeziyesilik |
Geleneksel medya ve Yeni Medyanın Benzerlikleri:
Her ne kadar bu iki kavramın farklılıkları üstünde durmuş olsak da, söz konusu kavramların ortak yönü olan ‘medya’ kavramı bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı iki kavramın farklılıkları olduğu kadar benzerliklerim de bulunmaktadır. Bu benzeliklerden bazıları şunlardır:
- İletişim amacıyla kullanılır.
- Geniş kitlelere ulaşma potansiyeline sahiptir.
- Bilgi ve eğlence kaynağı olarak kullanılır.
- Reklam ve pazarlama araçları olarak kullanılır.
- Toplumsal etkisi vardır.
- İçerik üretimi ve paylaşımı sağlar.
