Grafik Tasarım Sanat Mıdır?

Günümüzde oldukça tartışılan bir konu olan ‘grafik tasarım sanat mıdır?’ sorusu belli başlı cevaplar barındırmakta.

Bu yazıda bu soruya cevap arayayım arayacağız, grafik tasarımın temel amacı tasarımcının dikkat çekici bir içerik oluşturarak karşıya mesaj göndermesidir. Grafik tasarımcı bir sanat eserinden ziyade reklam amaçlı yaptığı işlerde ve ticari amaçlı düşünmesi gerektiği işlerde kendi duygu ve düşüncelerini değil de yapmış olduğu kampanyanın tasarımının vermek istediği mesajı birinci planda tutup kendi duygu ve düşüncelerini, tarzını, sanat düşüncesinin ikinci planda tutmaktadır. Bu yüzden ticari olarak yapılan grafik tasarım işlerinde, kişinin tam olarak duygu ve düşüncesi değil, müşterisinin vermek istediği mesajının mizanpajın yapıldığı gerçeği vardır. Bu da sanat mıdır? Sorusuna ‘hayır’ cevabını verilmesine yol açmaktadır.

Lakin grafik tasarımın sanat durumunda olduğu belli başlı ortamlar bulunmaktadır. Grafik tasarım sadece afiş tasarlamak, logo yapmak ve broşür tasarlamak gibi reklam materyallerini yapmak değildir. Grafik tasarım dijital sanat alanında da oldukça başarılı işler çıkarmış, dijital sanatın temsilcileri arasında yer almaktadır. Kişiler, grafik tasarım aracılığıyla kendi duygu ve düşüncelerinin sadece ana tema olduğu tasarımlar oluşturarak kendi sanat eserlerini ortaya çıkarabilir. Bu açıdan bakıldığı zamanda da evet grafik tasarım bir sanattır.

Buradaki asıl amaç asıl olay, Grafik tasarımın hangi amaçla yapıldığıdır.

Sanat ve Grafik Tasarım Kavramlarının Karşılaştırılması;

Sanat ve grafik tasarım kavramlarını karşılaştırmadan önce ikisinin de tam olarak ne anlama geldiğini bilmekte fayda var. Sanat tam olarak bir anlamı olmasa da benim için kişinin duygu ve düşüncelerini karşı tarafta soru sorma isteğini tetikleyerek ve estetik bir heyecan uyandırarak, karşı tarafa derdini anlatıp, bir eser ortaya çıkarmasıdır.

Çizgi ile yapılan her işe aslında grafik tasarım denilebilir. Ama günümüzde farklı bir anlamı bulunmaktadır. Grafik tasarımında sanat olduğu tarihsel dönemler bulunmaktadır. Sanat tarihi bildiğimiz üzere mağara resimlerinden başlayıp, günümüz modern sanatına kadar uzanan bir dönemdir. Tarih boyunca grafik tasarım da aslında bu eserlerden esinlenerek kendi yolunu çizmiştir. Lakin yazının gelişimi ve matbaanın ortaya çıkışı gibi teknolojik olaylar, grafik tasarımın teknolojiyle olan bağını kuvvetlendirmiş ve teknoloji odaklı bir sanat ve tasarım alanı olmuştur. Tarihe baktığımızda, grafik tasarımın sanat olarak icra edildiği bir sürü alan bulunmaktadır. Teknik olarak Osmanlı dönemindeki hat sanatçıları aslında bir grafik tasarım sanatçılarıdır. Hristiyanlık döneminde İncil’de olan nakış işlemelerinin ve estetik çizimlerin, tanrısal varlıkların çizimleri gibi kilise için sanatçılarının yaptığı işlerde aslında bir nevi grafik tasarım olarak adlandırılmaktadır. Çünkü orada da bir mizanpaj gibi estetik kaygı bulunmaktadır.

Grafik tasarım çoğu zaman teknoloji ile paralel olarak gelişmiştir. Aslında grafik tasarımın reklam olarak kullanılması çok yeni bir kavramdır. 18 veya 19. Yy’lerde tam olarak tam tarihi bilinmese de grafik tasarım reklam olarak kullanılmaya başlamıştır. Reklamcılık sektörünün gelişmesiyle, günümüz çağında da baktığımızda grafik tasarıma görsel olarak çok ihtiyaç duyulmuştur. Görsel olarak reklamcılığın gelişmesi, grafik tasarımın daha çok zanaat olarak temsil edilmesini tetiklemiştir. Bir satış kaygısı ana hedef olan görsel iletişimin sanat olarak adlandırmamız haliyle zordur. Ama günümüzde baktığımızda grafik tasarımı dijital sanatlar olarak adlandırıp, kendi illüstrasyonlar ve çizimleri, dijital manipülasyonları, kolaj çalışmaları gibi bir süre grafik tasarım işleri ile grafik tasarımın sanat olarak da temsil edilebilmesi söz konusudur. Buradaki asıl olay grafik tasarımın hangi amaçla yapıldığıdır.

Reklam Sektörü için Grafik Tasarım

Grafik tasarım, reklamcılık ve teknolojiye bağlı olarak çok fazla gelişmiştir. Yazının icadı zaten grafik tasarımın temellerini oluşturan bir kilometre taşıdır. Matbaanın icadı grafik tasarım için bir dönüm noktasıdır. Reklamcılık sektörünün ortaya çıkmasıyla beraber grafik tasarımına çok daha büyük bir ihtiyaç duyulmuş. Reklamlarının daha başarılı olması için reklam verenler grafik tasarımcılarla beraber estetik bir kayı güderek reklam kampanyalarını oluşturmuş, düzenlemiş ve müşterilerine hedef kitlelerine bu reklamları başarıyla göstermiştir. Grafik tasarım sanatçılarından yardım alınarak estetik bir görsel oluşturarak, reklam çıkılması ihtiyacı, reklamcılık sektöründe graifk tasarımın bir hayli gelişmesine yol açmıştır.

Şirketlerin reklam amacıyla yaptırmak istediği bir sürü yeni materyaller ortaya çıkmıştır. Logo, kurumsal kimlik, kurumsal iletişim gibi bir sürü alanda grafik tasarıma çok büyük ihtiyaç duyulmuştur. Bu alanda yapılan çalışmaları sanat demek oldukça zordur ama estetik bir görünüme ihtiyaç olduğu bir işin içinde kesinlikle bir estetik göz gerekmektedir. Ama sanat demek oldukça zordur.

Sanat olarak Grafik Tasarım

Grafik tasarımı sanat olarak bakmakta elbette mümkündür. Sanatın tam bir tanım olmadığı için grafik tasarım içinde kesin olarak sanat değildir demek oldukça yanlış olacaktır. Kişi kendi duygu ve düşüncelerini karşı tarafta soru işareti uyandırmak amacıyla kullandığı dallara ve bu yolda yaptığı eserlere sanat demek oldukça mümkündür. Örneğin bir kolaj işleriyle kişi oldukça başarılı bir sanat işleri oluşturabilir

Eğer işin içine bir başka ikinci bir akıllı veren işveren-tasarımcı ilişkisi girmediği sürece grafik tasarıma da sanat demek mümkündür. Kişi kendi ve duygu ve düşüncelerini anlatmak için bir afiş tasarlayabilir başarılı bir tasarım eseri de ortaya çıkarabilir. Bu durumda kişinin hangi amaç doğrultusunda yaptığı oldukça önemlidir. Bu açıdan bakıldığı zaman grafik tasarım dalı değil de kişinin amacı sanattır diyebiliriz. Örnek vermek istersek matbaanın gelişimiyle beraber yeni kitaplar basılmıştır. Bu kitapları o dönemde grafik tasarımcılar belli başlı bir kapak tasarımı süslemesi yapmıştır. Bu süslemede grafik tasarımcı herhangi bir kişinin düşünce baskısı altında kalmadan ya da başkanın düşüncelerine olanak sağlamadan kendi süslemesini ve tasarımını ortaya koymuştur. Ama günümüzde baktığımız zaman bir grafik tasarımcı bir kitap kapağı tasarımı yaparken oldukça fazla dış etkenlerden etkilenir. Kitabın yazarı ayrı bir yönlendirme verir, yayınevi ayrı bir yönlendirme verir, grafik tasarımcı sadece kitabın tasarımını değil, bu kitabı alacak kişinin de kitabın kapak tasarımına nasıl bakacağını da düşünür ve kitabı alma duygusunu tetikleyecek bir tasarım ortaya çıkarmak zorundadır. Çünkü grafik tasarıma reklam amaçlı baktığımızda, bu gerekmektedir ve bunu gerçekleştirdiği zaman başarılı bir grafik tasarım işlemi yapmış olacaktır.

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

Öne Çıkan Yazılarımız