Senaryonun 4 evresinin en sonuncu aşaması olan çekim senaryosu çekimle ilgi ölçek, plan ve genel bilgilerin yazıldığı bir bölümdür. Çekim senaryosu senaryonun en sonuncu evresinde yer alır.Peki, çekim senaryosu tam olarak nedir? Bir filmin çekilmeden önce görsel olmayan halidir. Filmin biçimsel halini net bir şekilde belli eden bu metinler filmin film olmadan önceki en son ve en ayrıntılı halidir. Kısaca, bir filmin çekilmeden önce kurgulanmış şeklidir diyebiliriz. Bu senaryo çekimden önce yazılır.

Çekim senaryosu genelde bir tablo oluşturularak yazılan bir metindir. Bu sayede film çekiminde yapılması gerekenler daha net ve sade bir şekilde karşımıza çıkar. Fakat düz yazı şeklinde de yazılabilir. Bu tamamen kişisel bir tercihtir.Çekim senaryosunda çekim ölçeklerine, kamera hareketlerine ya da kamera açılarına yer verilir. Çekim ölçekleri detay, baş, omuz, göğüs, bel, diz, boy çekimi gibi ölçeklerdir. Kamera açıları üst açı, alt açı, öznel çekim gibi kameranın yerleştiği yerle ilgili açılardır. Kamera hareketleri ise pan (kamera sabitken sağa ve sola çevrilmesidir), tilt (sabit duran kameranın yukarı ve aşağı hareketleri), zoom (yakınlaştırma-uzaklaştırma hareketleri, zoom-out ve zoom-in olarak bilinir) gibi çekimlerdir. Bu bilgiler kameramanı yönlendirir.

Sahneler arası geçişler de çekim senaryosunda yazılır. Örneğin kesme ya da bir sahnenin açılma ve kapanma hareketleri belirtilir. Her çekim senaryosunda çekim numaralarına yer verilir. Bu numaralar ilk kamera çekiminden başlayıp son çekime kadar sırasıyla devam eden numaralardır.

Senarist ya da yönetmen tarafından belirlenip hazırlanan çekim senaryosunda oyuncuların hareketlerinden bahsedilir. Örneğin, “Nevin hızla arabadan iner ve etrafa şöyle bir göz atar” gibi oyuncunun yapacakları hakkında kısa bir bilgi verilir.

İç, dış mekân gibi unsurlar da çekim senaryosunda yazılması gereken bir diğer bilgidir. Örneğin, “Dış / Park” şeklinde yazılabileceği gibi sadece “dış” ya da “iç” şeklinde de belirtilebilir.

Çekim senaryosu neden yazılır ve niçin gereklidir?

Çekim senaryosu her şeyden önce film çekimini kolaylaştıran ve belirli bir plan üzerinden gidilmesini sağlayan metindir. Neyin nasıl çekileceği belirli bir sıraya ve düzene oturmuştur. Örneğin uzak bir sahil kasabasında çekilmesi gereken birden çok sahne olabilir. Filmde bu sahnelerin zamanı farklı da olsa bu sahil kasabasına gidildiğinde tüm sahnelerin çekilip tek seferde bitirilmesi gerekir. Aksi takdirde aynı tekrar tekrar sahile gitmek zaman kaybı olacaktır. Elinizde bir çekim senaryosu varsa bu bölgedeki tüm çekimleri görme olanağına sahip olduğunuz için size yarar sağlayacaktır.Kimi çekim senaryoları çekimden sonra yazılır ya da hiç kullanılmaz. Özellikle bazı kısa filmlerde çekim senaryosuna öncelik verilmez. Yani mecburi değildir, buradaki amaç kameramanları, oyuncuları, kısaca tüm ekibi bilgilendirmek ve yönlendirmekten ibarettir.

Belgesellerde çekim senaryosu kullanılır mı?

Belgesellerde çekim senaryosundan ziyade bir hazırlık metni ya da akış senaryosu adı verilen metinler kullanılır. Bu metinler detaydan çok, yapılacaklarla ilgili genel bir bilgi sunar. Bunun sebebi belgeselin kurmaca yönünün filmlerden farklı olmasıdır. Bir film çekiminde yer, mekân, dekor, karakterler gibi unsurların önceden belli olduğu için kamera açıları, diyaloglar bellidir. Fakat belgesel mekânları çoğunlukla kurmaca yerler değildir ya da kurmaca karakterler kullanılmaz. Bu yüzden de çekim sırasında hesaba katılmayan birçok şey olabilir.

Çekim Senaryosu Örneği

AşamaSahneKonuPlanEkipman
1İç / GünPan Çekim Ofis GörüntüsüGeniş PlanCanon 200D
2İçYakın plan kağıtların karıştırılmasıYakın PlanCanon 200D
3İçBilgisayarın açılmasıYakın PlanCanon 200D
4İçKameranın SD Kartı çıkarılıp bilgisayra TakılmasıYakın planCanon 200D
5İçUzun bir bilgisayar ekranı çekimiAmors ÇekimCanon 200D
6İçBilgisayardan kalkıp yatağa geçmeTakip kameraCanon 200D
7İçYatma sahnesiGeniş PlanCanon 200D
8İçUyanma ve telefona bakmaOmuz PlanCanon 200D
9İçYataktan kalkıp bilgisayara geçmeTakip kameraCanon 200D
10İçBilgisayarın açılmasıYakın PlanCanon 200D
11İçUzun bir bilgisayar ekranı çekimiYakın PlanCanon 200D
12DışDışarı çıkmaGeniş PlanCanon 200D
13DışMarket SahnesiGeniş PlanCanon 200D
14İçEkipman SiparişiAmors ÇekimCanon 200D
15İçEkipmanın gelişiDiz PlanCanon 200D
16İçYeni çalışmanın videoyu YüklenmesiYakın PlanCanon 200D
17İçBilgisayardan kalkıp yatağa geçmeTakip kameraCanon 200D
18İçYatma sahnesiGeniş PlanCanon 200D
19İçUyanma ve telefona bakmaOmuz PlanCanon 200D
20İçYataktan kalkıp bilgisayara geçmeTakip kameraCanon 200D
21İçBilgisayarın açılmasıYakın PlanCanon 200D
22İçUzun bir bilgisayar ekranı çekimiYakın PlanCanon 200D
23DışDışarı çıkmaGeniş PlanCanon 200D
24DışMarket SahnesiGeniş PlanCanon 200D
25İçYeni çalışmanın videoyu YüklenmesiYakın PlanCanon 200D
26İçBilgisayardan kalkıp yatağa geçmeTakip kameraCanon 200D
27İçYatma sahnesiGeniş PlanCanon 200D
28İçUyanma ve telefona bakmaOmuz PlanCanon 200D
29İçYataktan kalkıp bilgisayara geçmeTakip kameraCanon 200D
30İçBilgisayarın açılmasıYakın PlanCanon 200D
31İçUzun bir bilgisayar ekranı çekimiYakın PlanCanon 200D
32DışDışarı çıkmaGeniş PlanCanon 200D
33DışDarp SahnesiGeniş PlanCanon 200D
34İçEve GelmeGeniş PlanCanon 200D
35İçUzun bir bilgisayar ekranı çekimiYakın PlanCanon 200D
36İçİlaç AlmaYakın PlanCanon 200D
37İçUyumaYakın PlanCanon 200D

Yazar: Ceren Turan