Söz bir duygu veya düşünceyi tanımlayan sözcüklere denir. Sözlü iletişim de bu sözcükleri kullanarak gerçekleştirilen iletişime denmektedir.
Sözlü iletişim sözcüklerle yapıldığı gibi bu sözcükleri çıkarırken uygulanan vurgular, ses tonuyla da yapılabilmektedir. Bu çeşitliliğe dil ve dil ötesi denmektedir.
Ayrıca Bakınız: İletişim Nedir? İletişim Türleri Nelerdir?
İçerik
Sözlü İletişim Türleri;
Sözlü iletişim tür olarak ikiye ayrılır. Bunlar dil ve dil ötesi iletişimdir. Sözcükler tek başına bir anlam ifade etse de söyleniş tarzı anlamı kesinleştirmede çok büyük rol oynar.
Dil İle sözlü İletişim
İnsanlık tarihi gelişmelerle doludur. Bu gelişmelerden birisi de dildir. İnsanlar karmaşıklaşan hayatında daha detaylı iletişim kurabilmek adına dil adında bir metot ortaya çıkarmıştır. Dil, kavramların, duyguların, nesnelerin sözcüklerle tanımlanması ve bu sözcükleri ses aracılığıyla ifade edilmesiyle gerçekleşir. Dil içinde bulunan kelimeler tek başına anlam ifade etmektedir. Yalın olarak kullanılmasına veya sözcüğün asıl anlamına dil ile gerçekleştirilen sözlü iletişim denmektedir.
Dil Ötesi Sözlü İletişim;
Sözcükler tek başına anlam ifade edebilir. Bir sözcüğü söylediğimizde dilde karşılığı olan anlamı aklımıza gelmektedir. Ama bu sözcüğü bir mesaj olarak kullanıp duygu ve düşünce aktarmak istediğimizde, anlatmak istediğimizi tam olarak hissettirmek için dil ötesi sözlü iletişimden yararlanırız. Dil ötesi sözlü iletişim ağzımızdan çıkardığımız sesin yüksekliğini vurgusunu uygulamamıza denir. Aynı sözcüğü fısıldayarak söylemek başka bir şey ifade ederken, bağırarak söylemek daha farklı anlam ifade edebilmektedir.
Sözlü İletişimin Özellikleri Nelerdir?
Her iletişim türünde olduğu gibi sözlü iletişimi de diğer iletişim türlerinden ayıran özellikleri bulunmaktadır. İletişimin hem ses aracılığıyla hem de sözcüklerle yapılıyor olması, iletişim açısından oldukça fazla özelliği beraberinde getiriyor. Bu özelliklerden bazıları şunlardır;
- Sesin vurgusuyla, yüksekliğiyle ve hızıyla, anlatımı kuvvetlendirir ve mesajı daha anlaşılabilir hale getirir.
- Sözcüklerin gücünden yararlanarak, daha detaylı mesajlar oluşturulabilir.
- Genellikle doğrudan iletişim gerçekleştirilmektedir.
- Endişe, mutluluk, kaygı, öfke gibi duyguları mesajın içine yerleştirilebilir.
- Özellikle karşılıklı iletişimlerde direkt olarak geri dönüş alınabilir.
- Sözsüz İletişim ile ortak şekilde çalışabilir.
- Anlık ve kısa zamanda iletişim kurabilirsiniz.
Sözlü İletişimin İnsan İletişimindeki Yeri;
Sözlü iletişim insanın gündelik yaşamda en çok kullandığı iletişim (içsel iletişim hariç) türüdür. Her ne kadar teknolojik gelişmeler olsa da sözlü iletişim, insanın kendini en iyi ifade edebildiği alandır. Dilin varlığı insana detaylı düşünebilme kabiliyeti ve plan kurma, organize olma gibi beceriler sağlamıştır. Bu becerileri diğer insanlarla paylaşmak ve güç almak için de düşündüklerini aynen sözlü olarak aktarması, kendini en iyi şekilde ifade etmesi gerekmektedir. Bu durumda sözlü iletişim en iyi ifade biçim olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer iletişim türlerine nazaran daha detaylı ve vurgulu olması sözlü iletişimi kuvvetli bir iletişim yöntemi yaparak insan hayatındaki yerini kapsıyor.
Sözlü İletişimin Dezavantajları Nelerdir?
İletişim türlerinin biçimsel olarak getirdiği avantajlar ve dezavantajlar vardır. Dezavantajlar iletişimin anlaşılabilir olmasını engelleyen handikaplardır. mesajın sağlıklı veya anlaşılabililir olarak iletilmesine engel olur. Sözlü iletişimde bu dezavantajlar şunlardır;
- Sözlü iletişimi gerçekleştiren kaynağın akıcı bir şekilde konuşması gerekir. Akıcı ve anlaşılabilir şekilde konuşmuyorsa, iletişim çok sağlıklı gerçekleşmez.
- Sözlü iletişim dil aracılığıyla gerçekleşir diller ise evrensel kodlar değildir bu sebepten farklı dilde konuşurken sözlü iletişimin dil ile yapılanı gerçekleşmez.
- Diğer iletişim türlerine kıyasla, sözlü iletişim daha çabuk unutulabilir.
- Dinleyici kişi iyi bir dinleyici değilse mesajı tam olarak anlayamayabilir
Sözlü İletişim Örnekleri;
Sözlü iletişim her ne kadar çok sık kullanılsa da özellikle sözlü iletişime dayanan iletişimler vardır. Bunlardan bazıları şunlardır;
- Toplatılar,
- Tiyatro,
- Sunumlar,
- Konuşmalar,
- Kongreler,
- Tartışmalar
- Röpörtajlar,
- Forumlar,
- Münazaralar,
Sözlü iletişimin yoğun olarak kullanıldığı örneklerdir.
Diğer İletişim Türleri;
İletişim sadece yazılı bir şekilde gerçekleştirilmez. İletişimin farklı türleri ve şekilleri bulunmaktadır. Bu türler şunlardır;
