Sanat eseri en kısa tanımıyla, bir sanatçının bir amaç uğruna kendi düşüncelerini yansıttığı, özgün ve yaratıcı eserlerdir. İnsanın sanatı yapma nedeni kendi duygu düşüncelerini somut bir eser haline getirme isteğidir. Çoğu insan duygularını kendi dünyasında yaşar, öfkeleri, sevinçleri heyacanı fazla olduğunda ise bunu dışavurum ihtiyacı güder. Duygularını haykırmak ister. Ama haykırdığında ise yankılanan ses bir daha duyulmamak üzre evrenin karanlık köşelerine doğru yolculuk eder. Bu yüzden sanatçı duygularını daha anlamlı , kalıcı ve etkileyici hale getirmek için ortaya somut öğeler çıkartır. Bu öğe özgünlük, yetenek ve yaratıcılıkla birleştiğinde ortaya sanat eseri dediğimiz, kalıcı nadide parçalar çıkar.
Sanatın bir çok çeşiti vardır. Sanat camiasında kabul görülen 7 adet sanat çeşidi vardır. Kişi bu sanat alanlarından hangisi duygularını en iyi aktaracağını düşünürse o alanda sanat esere üretebilir.
İçerik
Sanat Eserinin Özellikleri Nelerdir?

Bir şeyin, ‘sanat eseri’ olarak adlandırılması için tasıması gereken özellikler vardır. Sanat eseri yapılan herhangi bir işten farklı olmadı. Belirli bir hedef doğrultusunda yapılmadır. Bunun yanında biçimsel olarak da taşıması gerektiği özellikler vardır. Sanat eserinin özellikleri şunlardır:
- Sanatçının Varlığı: Sanat insana özgü bir davranıştır. Bu yüzden söz konusu nesne bazı sanatsal özellikler taşıyor olsa bile, bir insan (sanatçı) tarafından yapılmadıysa bu nesneye sanat eseri diyemeyiz. Sanat eserinin bir sanatçısı olmalıdır.
- Özgün ve Biricik Olması: Bir sanat eseri özgün ve kendisinden sadece bir adet bulunabilecek şekilde olmalıdır. Sanatçıya ait duyguların özgün ve yaratıcı bir şekilde bir esere dönüşmesi gerekmektedir. Ve her duygu aynı histe bir defa yaşanacağından biricik olmalı, kopyası bulunmamalıdır.
- Yaratıcı Olması: Bir sanat eseri aynı zamanda benzersiz bir fikir veya yaklaşım öne sürmelidir. Yaratıcılık sanat eserini özel yapan önemli bir olgudur. Sanat eserini inceleyen kişi diğer eserlerden farklı bir fikir ve yaklaşım o eserde görmelidir.
- Kalıcı Olması: Eserin kalıcı olması, sanat eserinin öğelerinden olan sujenin varlığını oluşturmaktadır. Bilinmeyen, saklanan veya zaman aşımına uğrayan eserlerler varlığını kaybetmektedir. Bu de sanatın oluşumunu engelleyen bir etmendir. bu yüzden bir eser, kalıcı, nesiller arası aktarılabilir ve anlaşılabilir olmalıdır.
- Estetik Kaygı Güdüyor Olması: Sanatçı eseri oluştururken, estetik kaygı güderek yapmalıdır. Estetik kaygı sanat eserinin değerini, özenini ve önemini arttıran bir etmendir. Bir sanat eserinde, dönemin estetik anlayışının izleri olmalı ve sanatçıda bu durumun kaygısı bulunmalıdır.
- Duygu ve Anlam Yüklü Olması: Sanat duyguların ifade ediliş biçimidir. Bu yüzden bir eserde duygu barınmalıdır. Her eserin kendine özel sanatçının eseri yaparkenki duygu durumunu yansıtan bir dokusu olmalıdır. Ve eserin izleyicisi bu duyguları hissediyor olmalıdır.
- Amacının Olması: Sanat eserinin aynı zamanda bir amaç uğruna yapılıyor olması gerekmektedir. Bu amaç duygularını aktarmak olabilir, insanları etkilemek olabilir ama sanatçı sanat eserini bir amaç doğrultusunda yapmalıdır.
Bir Şeye Neden Sanat Eseri Deriz? Bir Şey Nasıl Sanat Eseri Olur?
Bir şeyi sanat eseri olarak adlandırmak için o şeyin önce sanat eserinin özelliklerini taşıyor olması gerekmektedir. Bir sanat eserinin oluşması için 3 adet temel etmen vardır. Bu üç öğeden biri yoksa o nesneye sanat eseri diyemeyiz hatta o nesneyi oluşturamayız. Sanat eserinin öğeleri şunlardır:
- Sanatçı: Sanatçı, sanat eserini ortaya çıkaran, eserin üretim sahibi olan kişiye denir.
- Sanat Eseri: Sanat eseri sanatçı tarafın
- Suje (Deneyimleyici): Bir sanat eserinin ve sanat döngüsünün tamamlanması için sanatçının hissini deneyimleyecek olan bir sujeye ihtiyaç vardır.
Bu üç etmen olmazsa, sanat döngüsü tamamlanmaz ve sanat eserinin oluşumu gerçekleşemez. Yapılan şeyin asla gün yüzüne çıkmayacak şekilde yapılması o ‘şeyi’ sanat eseri yapmaz sanat eserinin bir deneyimleyicisi olmak zorundadır. Aynı şekilde sanatçısı olmayan ‘güzel şeyler’ de sanat eseri değildir. Bu durum her ne kadar felsefik tartışmalar (Tanrının sanatı başlığı altında) yaratsa da sanat eserinin bir sanatçısı olmak zorundadır. Aynı denklemde herhangi bir kişinin ‘sanatçı’ olarak adlandırılabilmesi için o kişinin bir sanat eseri çıkarması gerekmektedir. Aynı bir marangozun, marangoz olabilmesi, adlandırılması için, mobilya üretmesi gerekmektedir. Sanatçının ortaya çıkardığı nesne eğer sanat eserinin özelliklerini taşıyorsa, ve diğer iki etmen de bulunuyorsa sanat döngü tamamlanmış, söz konusu nesneye ise sanat eseri diyebiliriz.
Sanat Eserinin Öğeleri Nelerdir?
Sanat eserinin özelliklerini oluşturan öğeler vardır. Bu öğeler sanat eserlerinin özelliğini oluşturan yapısal unsurladır. Sanat eserinin öğeleri şunlardır:
Biçim: Sanat eserinin şekli, renkleri, oranları, ritmi ve dokusu gibi unsurlarıdır.
İçerik: Sanat eserinin anlamları ve duygu yüklemi gibi içeriksel unsurlarıdır.
Teknik: Sanat eserinin oluşturulma sürecinde kullanılan tekniklerdir.
Sanat Eserinin Tanınmasını Sağlayan Etkenler
Bir sanat eserinin tanıması için birçok parametre bulunmaktadır. Sanat öncelikli olarak bir insan tarafından yapılır ve insan tarafından algılanır. Sanat eserin tanınması ise toplum tarafından ün sahibi olmasından geçer. Bir sanat eserinin toplum üzerinde bir etkisi ve bilinirliği varsa o sanat eseri tanınır hale gelmektedir. Bunun yanı sıra tanınmış sanat eserlerini incelediğimizde söz konusu eserlerin ortak özellikleri şunlardır.
Toplumsal Değer: Bazı sanat eserleri bazı topluluklar için ekstra anlamlı olabilmektedir. Sanatçı sadece bireysel olan acılar duyguları değil toplumsal durumları da bir sanat eserine çevirebilir. Böylelikle eserin bilinirliği popülaritesi atarYaratıcılık: Sanat eseri yaratıcılığıyla, izleyicilerini etkiliyor, kendisinden bahsettiriyorsa, tanınabilirliğini arttırabilir.
Estetik: Bir eser toplumsal estetik anlayışa uyuyor ve göze, kulağa hoş geliyorsa, insan o eseri tekrar deneyimlemek isteyecektir. Böylelikle popülaritesi de artacaktır
Olağan Üstü Yetenek: Eğer sanatçı toplumun büyük bir kısmından daha yetenekliyse ve esere bunu yansıtabildiyse, eserin deneyimleyicisi eseri incelediğinde ‘wow’ duygusunu yaşayacaktır. Bu durum akıllarda ‘nasıl yaptı?’ sorusunu canlandıracak ve eserin değerini arttıracaktır.
Sanatçının Kendisi: Eğer sanatçının kendisi, toplum tarafından bilindik birisiyse yaptığı eserin bilinirliği de doğru orantılıdır.Yukarıdaki etmenler sanat eserinin popülerliğini ve bilirliğini etkileyen etmenlerdir. Başka sebeplerden dolayı da bir eser popüler olabilir. Ama genel olarak bilindik eserlerin ortak özellikleri bu şekildedir.
Sanat Eseri Nelere Dikkat Eder İncelenmelidir?
Bir suje (deneyimleyici) sanat eserini incelerken, sanatçının hangi amaç doğrultusunda yaptığını göz önünde bulundurması gerekmektedir. Bunun yanı sıra eserin durumunu, tarihini, hikayesini, yaratıcılığını ve duygusunu da hissetmelidir. Bu hisleri hissedebilmesi için, eseri incelerken belli başlı maddelere dikkat etmelidir bu maddeler şunlardır:
Sanat eserinin tarihi ve sanatsal dönemi: Sanat eserleri aynı zamanda bir tarihi eserdir. Sanat eseri dönemin akımını, duygusunu ve acısını taşır. Bu yüzden bir eser incelerken, sanat eserinin yapıldığı dönemi ve sanatsal akımı, estetik algısını göz önünde bulundurmak gerekmektedir.
Sanat eserinin biçimi ve malzemesi: Sanat eserinin hangi formda ve hangi malzemede yapıldinığını inceleyen kişi göz önünde bulundurup, eserin biçiminin ve malzemenin özelliklerini bilmesi gerekmektedir.
Kompozisyon: Sanat eserinin nasıl bir kompozisyona sahip olduğu, öğelerin içerikle nasıl birleştiğini izleyici eseri incelerken dikkat emelidir.
İçerik ve tema: Sanat eserinin ne anlatmak istediğini iyi çözümlemelidir. İçerik ve tema eser incelemenin en önemli maddelerindendir.
Yaratıcının biyografisi: Eseri inceleyecek kişi, eseri daha iyi anlayabilmek ve eserle bağ kurabilmek adına, sanatçının biyografisini ve söz konusu eseri hangi şartlar altında yaptığını eseri incelerken bilmesi gerekmektedir.
Eserin etkisi: Sanatçının hangi amaçla eseri yaptığını ve eserin nasıl bir hissi olduğunu yukarıdaki maddeleri de dahil ederek derin bir incelemesini yapmalıdır. Tüm bu maddemeler dahilinde sanat eserini deneyimleyicisi anlamış olup sanat döngüsünü tamamlamış olacaktır