Sanat ve zanaat birbiri arasında farklılıkları ve benzerlikleri olan kavramlardır. Bu yazımıda Zanaat ve Sanat arasındaki farklılıkları inceleyeceğiz.
Öncelikli olarak sanat ve zanaat arasındaki farklılıkları incelemeden önce, bu iki kavramın anlamlarını öğrenmede fayda bulunmakta. Çünkü bu iki kavram arasındaki farklılıklar en temelde bu anlamlarda çıkıyor.
Sanat, insanların, iç dünyalarında yaşadıkları duyguların somut birer forma dönüşmesine denir. Kişi kendi iç dünyasındaki durumu, duyguyu, estetik ve yaratıcı bir kaygı güderek realiteye aktarmasına sanat denir. Ortaya çıkan somut formlara ise sanat eseri denmektedir.
Zanaat ise el işi ve ustalık bilgisi isteyen üretime dayalı işlere/mesleklere denmektedir.
Sanat ve zanaat terimlerini kavramsal olarak incelediğimizde, aslında bu iki kavramın ve insan uğraşının farklarını görmekteyiz. Bu iki kavram birbirine zıt kavramlar olmadan ve birbirlerinden beslenerek, nesiller boyunca insan uğraşı olmayı sürdürmüşlerdir. Yazımızda iki kavramın hem benzerliklerine hem farklılıklarına bakacağız. Böylelikle iki kavram arasındaki sınırları, çizgileri kesin olarak belirleyeceğiz.
İçerik
Sanat ve Zanaat Arasındaki Farklar
Zanaat ve sanat kavramlarını birbirinden ayıran özellikler ve farklılıklar bulunmaktadır. Bu ayırt edici özellikler sayesinde sanat ve zanaat arasındaki farklılıklar oluşmaktadır. Zanaat ve sanat arasındaki farklılıklar şunlardır:
- Zanaat yapan kişiler ortaya çıkardıkları üründen maddi bir beklenti içindedir, sanatçı ortaya çıkan eserden daha çok takdir almayı beklemektedir.
- Sanatçılar ortaya çıkardıkları üründe daha duygusal, daha içsel bir davranış içindedir ve bu kavramlara önem verir. Zanaatkar ise, daha çok ortaya çıkan ürünün işlevini ve kullanımını düşünür.
- Sanatta, yaratıcılık ve ifade ön plandadır. Sanatçı ortaya çıkardığı eserden bu özelliklerle taktir alır. Zanaatkar ise ustalık ve el becerisindeki başarı sayesinde başarılı sayılır.
- Zanaat toplumun ihtiyaçlarına göre şekillenir yön alır. Sanat ise daha bireysel ve kişiye özgü olduğundan, çok daha farklı ve yaratıcı eserler görmekteyiz
- Sanat yapmak için bir hammaddeye ihtiyaç duymazsınız ama zanaat için ortaya kesin bir ürün çıkması gerektiğinden hammadde zorunludur.
- Zanaat daha çok el işi ve becerisiyle sınırlıyken, sanat ise düşünsel, işitsel yollarla da gerçekleştirilebilmektedir.
- Sanatta biriciklik çok önemliyken zanaatte aynı kalitede birden fazla ürün ortaya çıkarmak oldukça önemlidir. zanaatte bir süreklilik söz konusudur
Sanat ve zanaat arasındaki temel farklılıklar yukarıda listelediğimiz gibi görünmektedir. Bu farklılıklar, daha çoğaltılabilir lakin sanatı zanaaten ayıran temel büyük farklılıklar bunlardır.
Zanaat ve Sanat Arasındaki Benzerlikler
Sanat ve Zanaatin birbirinden ayran kavramsal ve özellikler olarak farklılıkları olsada benzerlikleri de oldukça fazladır. Özellikle biçimsel olarak Sanat ve zanaat arasında oldukça fazla benzerlikler vardır.
- Sanattan da zanaattan da ortaya çıkardıkları nesnelerin estetik olarak iyi olması beklenir.
- Sanat her ne kadar farklı materyeller kulansa da çoğu zaman kullanılan hammaddeler olarak zanaat ile benzer hammaddeler kullanmaktadır.
- Eğer usta eller tarafından çıkmış ve toplum tarafından önemli görünüyorsa iki kavramında ürünleri oldukça değerlidir.
- Hem sanat eserleri hem de zanaat ürünleri, birer kültürel mirastık, tarihin nesiller boyunca aktarılmasında çok büyük rolleri bulunmaktadır.
- İki kavramda da ustalık ve el becerileri saygıyla karşılanmaktadır.
- Her ikisinin sonuçları bir fabrikasyon sisteme dayalı değildir. Bir emek ve ruh barındırır.
Maddelerce yazıldığı gibi sanat ve zanaat arasında hem benzerlikler hem de faklılıklar bulunmaktadır. En büyük benzerlik ise insanın çok uzun yıllar boyunca bu iki uğraşa çok büyük zamanlar ve emekler verdiğidir.
Sanatçı Kime Denir?
Sanatçı bir sanat eserini ortaya çıkaran kişiye denir. Sanatçının sanatçı olabilmesi için, orijinal bir sanat eseri çıkarması yeterlidir. Bunun yanı sıra sanatçıdan tolum tarafından, entellektüel birikim, yaratıcılık ve el beceresi beklenir. Sanatçı çok geniş anlamlı bir kelime olsa da aslında sanat disiplini içinde eserler çıkartmış kişiye denir.
Zanaatkar Kime Denir?
Zanaatkar herhangi bir zanaatkar alanında ustalaşmış, o alanı hakkında ürünler üretmiş ve ustalığını kanıtlamış kişilere denir. Zanaatkarlar, genellikle geleneksel yöntemleri kullanarak el emeğiyle ürünler üreten meslek gruplarının usta kişileridir. Zanaatkarlar hem geleneksel yöntemleri hem de hammaddeleri yüksek el becerisiyle işleyen ustalardır.
Zanaatkar ve Sanatçı Arasındaki Farklar
Zanaatkar ve sanatçılar çoğu zaman aynı kişiler olabilmektedir. Ama sıfatlandırma işlemi sırasında farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar kavrasal olarak var olan farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Bir zanaatkarı sanatçıdan temelinde amaçsal olarak farklılığı bulunmaktadır. Zanaatkar el becerilerini ve yaratıcılığını kullanarak işlevsel, kullanılabilir, insan hayatını kolaylaştıracak nesneler çıkarırken, sanatçı içinde duyguyu tamamen dışa vurmak amacıyla yaratıcı ve estetik kaygılar güderek bir eser ortaya çıkarmaktadır. İki kişi arasındaki temek farklılıklar budur.
