İçindekiler
Espas kelime anlamı olarak ‘boşluk’ demektir. Görsel sanatlarda çok sık kullanılan bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tipografide Espas Nedir?
Grafik tasarımın olmazsa olmazlarından olan tipografinin de, olmazsa olmazı vardır. Bu olmazsa olmaz şüphesiz espastır. Espas, en basit tanımıyla karakterlerin birbirine olan boşluğudur. Temel olarak harflerin birbiri arasında boşluğu azaltarak veya çoğaltarak tipografiye belli bir anlam yükleme işlemidir. yazı karakterleri anlamları olduğunu biliyoruz her bir yazı karakterinin bulunmakta Bu yüzden, yazı karakterlerinde bırakacağımız boşluklar yazı karakterinin anlamını değiştirebilmektedir.
Espas Çeşitleri Nelerdir?
Yazı karakterlerinin boşluğunu belirlerken, bilmeniz gereken çeşitler vardır. Bu çeşitler sayesinde sayfa mizanpajını oluştururken, boşluklardan çok iyi bir şekilde verim alabilirsiniz. Bu boşluk bırakma işleminin amacını ve nasıl yapıldığını iyi bilmeniz gerekmektedir. Bu boşluk çeşitleri karşımıza birden fazla farklı şekilde çıkabilir;
Satır Boşluğunun ayarlanması:
Bir metin yazarken yazının satır boşluğu genelde otomatik olarak belirlenir. Bu boşluk genelde fontun puntosunun 3 fazlasıdır. Bu otomatik boşluk tasarımımızın gereğince bazen fazla veya az olabilir. Kişisel tercihimiz doğrultusunda satır boşluğunu ayarlayabiliriz. Daha dar satır boşlukları daha sağlam ve tok bir duruş hissi verirken, daha geniş satır boşlukları rahat bir his bizlere verebilir.
Harf Arası Boşluk:
Espasın en önemli unsurlarından biri olan harf arası boşlukların ayarlanmasıyla, sınırsız farklı tasarım, his elde edebiliriz. Özellikle logo tasarımlarında harf boşluklarının ayarlanması çok kritiktir harf boşlukları sayesinde yeni semboller elde edebiliriz ‘örnek: FedEx logosundaki E harfiyle X harfi arasında ok işareti oluşması gibi’ ya da daha geniş boşluklarla daha estetik bir yapı oluşturabiliriz.
Harf arası boşluklar bizlere monogram tasarımlar yaparken oldukça fazla işimize yaramaktadır. Harflerin boşlukları sayesinde tasarımımızda bir bütünlük oluşturabiliriz.
Espas Nasıl Ayarlanır?
Espas yapımı bakımından kolay bir işlem olsa da teknik açıdan oldukça tecrübe isteyen bir iştir. Espas işlemi aslında çok basit bir işlemdir. programda belli olan harflerin boşluğunu belirleme kısmından yatay veya dikey olarak belli bir değer girerek yazı karakterlerinin boşluğunu ayarlayabilirsiniz. İşlem aslında bu kadar basittir. Ama tahmin edeceğiniz üzere bu boşluklar öyle rastgele belirlenmez kullanacağınız formata, tasarıma, yazı tipine göre espas ayarlarında değişiklik göstermektedir.
Espas Ayarlarken Dikkat Edilmesi Gerekilenler
Harflerin boşluklarıyla tasarım yaparken bir diğer bilmemiz gereken unsur da harflerin karakterleridir. Örneğin M,D,L,H,U,F,P,N,B gibi harflerin bir tarafları düz şekilde inmektedir bu düz şekilde inmesi tasarım yaparken harflerinin boşluklarını ayarlanmasında önemli rol almaktadır. Örneğin ‘DUMAN’ kelimesinin harf boşlukları sert bir yazı fontuyla sıfırlansa, aralarında çok boşluk olmamış olacak ve bir bütün hissi verecek Bir diğer örnek de ‘AÇGÖZ’ kelimesinden. Açgöz kelimesini ne kadar boşluğunu kapatsanız da kelimenin içinde gene oldukça fazla boşluk kalmış olacak. Bu sebeple espas ayarlaması yaparken harflerin karakterlerini iyi bilmek gerekir.
Sonuç olarak espas tipografi tasarımının önemli bir kavramıdır. Yapılan punto değişikliği farklı anlama yol açabilmektedir. Hatta tasarımının anlamını komple değiştirebilir. Espas en az tasarımda seçilen font kadar önemlidir.
