BALKANLARDAN HELEN BAHAR GELENEĞİ MARTENİÇKA
Yıllardan beri Baharda süregelen bir gelenek Marteniçka (Martenitsa)’nın hikayesi nedir? Nasıl kutlanır?
Marteniçka, Balkanlar’da, özellikle de Bulgaristan’da, Sırbistan’da, Makedonya’da ve Yunanistan’da yaygın bir gelenektir. Mart ayının başında takılır ve genellikle 1 Mart Baba Marta Günü’nde kutlanır. Marteniçka, genellikle kırmızı ve beyaz renklerde, bir tür ip veya bileklik olarak yapılır. İpin her iki ucunda da birer boncuk veya düğüm bulunur. Bu gelenekte, Marteniçka, şans, sağlık ve refah getirmesi umuduyla takılır. İlkbaharın gelişini kutlamak, kötü ruhları uzaklaştırmak ve güneşin daha sıcak ve parlak olmasını sağlamak için kullanılır. Marteniçka takmak ayrıca, birbirlerine Mart ayında mutluluk, sevgi ve dostluk dilemek için de bir fırsattır.
Her yıl mart ayının 1’inde kutlanan Marteniçka, balkanlarda bilinen adıyla Çestita. Baba Marta yani mart nine bayramı, Balkan insanının baharı selamlama bayramı olarak kutlanır. Bu bayramda insanlar birbirlerine kırmızı ve beyaz iplikten yapılan kukla ve bileklikleri şans, bereket ve mutluluk dilekleriyle hediye ederler.
Marteniçka’nın Hikayesi Nedir?
Her geleneğin olduğu gibi kulaktan kulağa binbir hikayesi vardır elbet, bu bayramın da öyle çok hikayesi var ki, kimi, Baba Marta’nın çocuğu olmayan bir çifte, iyiliklerinden dolayı çocuk sahibi yaptığını ama bunu yaparken genç bir kızları olursa gençlik çağında gelip onu alacağını söyler. Kadın Baba Martaya inanmaz ama çocuğu olsun diye bir umut baba martanın dediklerini yapar. Bir bohçayı dolunayda yatağın altına koyar ve biri kız biri erkek iki çocuğu olur. Yıllar geçer sözü üzerine Baba Marta genç kızı almak için gelir ama anne vermez Baba Marta sinirlenir ve kızı kiraz ağacına çevirir erkek kardeşi bu duruma dayanamaz baba Martaya kızkardeşinin eski haline döndürmesi için yalvarır. Baba Marta kabul etmez ama bu sevgisine karşılık kardeşini ve onu nesiller boyu yaşatacağının sözünü verir. Ve derler ki bu geleneğin hala varolmasının nedeni bu sözdür. Kimi de Pijo ve Pendanın birbirlerine aşık bir çift olduğunu söyler ama savaş onları ayırır Pijo savaşa gider ve Pendaya kırlangıç ile haber gönderir Kırlangıcın ayağında beyaz iplik varsa her şey yolundadır ama bir gün ip kana bulanmış gelir ve bu hikaye bize sevdiklerimizin ve yaşamın kıymetini bilmemizi öğütler. Bu yüzden kırmızı ve beyaz renklerin kullanıldığına inanılır. Kırmız iplik sağlık ve gücü beyaz ip uzun ömrü ve iyiliği temsil eder.
Siz hangi hikayeyi seçersiniz bilinmez ama bu mart’ta Marteniçkanızı takıp dileğinizi seçmeyi unutmayın! Gördüğünüz ilk leylek dileğinizin olacağına işarettir. O zaman bilekliğinizi yeni çiçek açmış bir ağaca bağlayın.
ÇESTİTA BABA MARTA!
