Natürmort (ölü doğa): resimde konu olarak cansız varlıkların ele alınmasına denen bir terimdir. İngilizcede “still life” denilen natürmort dilimize Fransızcadan gelmiştir. Fransızca “Nature” doğa, “Morte” ise ölüm anlamına gelir. Yani birebir çevirecek olursak “nature morte” ölü doğa anlamına gelir.
Natürmort ölü doğa anlamına gelir. Natürmort resimlerde sanatçılar çoğunlukla cansız nesneleri ( alçı heykeller, tüller, vazolar, kitap gibi) veya dalından koparılmış artık yaşamayan şeyleri resmeder ( dalından koparılmış çiçekler ve dalından koparılmış meyveler gibi).
Natürmort resim sanatında önemli bir yere sahiptir. Sanat tarihinde pek çok natürmort örneği mevcuttur. Ancak natürmort 17.yy Hollandalı ressamlar arasında daha çok gelişmiştir. Hollandalı ressamların detaylı resimleme anlayışı ile birlikte mekandaki nesneler de önem kazanmıştır. Bu nedenle natürmort sanatı Hollandalı ressamlar arasında daha çok gelişmiştir. Natürmort çizmek teknik beceriyi de göstermenin bir yoludur.
İçerik
Natürmort Çizimin Önemi
Natürmort çizmek bir figür veya manzara çizmekten daha sıkıcı gelebilir. Ancak natürmort çalışmak teknik beceriyi geliştirmek için oldukça faydalıdır. Özellikle resme yeni başlayanlar için hareketsiz, cansız nesneleri çizmek tekniğin gelişmesine yardımcı olacaktır.
Natürmort çizim çalışmanın pek çok faydası vardır bunlar şunlardır:
- Natürmort cansız varlıkları kapsadığı için hareketsiz bir kompozisyonu çözümlemek çizer için daha kolay olacaktır. Böylelikle kompozisyon türleri ile sadece bir kaç nesne ile çeşitli denemeler yapılabilir ve daha karmaşık kompozisyonlar kurulup uzun süre üstünde çalışılarak teknik beceri geliştirilebilir.
- Natürmort çizim, resme yeni başlayanlar için de oldukça faydalıdır. İnsan anatomisi veya mekan çizimi gibi karmaşık ve dolayısıyla bunaltıcı konulara geçilmeden önce basit kompozisyonlarla natürmort çalışmak hem çizgi kalitesini hem de çizerin gözünü geliştirecektir. Ölçü almayı öğrenmek için de güzel bir yoldur.
- Natürmort kurmak, kurgulamak figür çizmekten daha ulaşılır bir yol olabilir. Her zaman çizmek için model bulunamayabilir. Ancak natürmort cansız nesneleri kapsadığı için el altında olan bir bardak veya kalemlik gibi nesnelerle de çizilebilir.
- Natürmort çizmek, pek çok ressam için ulaşılabilir ve insan anatomisine kıyasla nispeten daha kolay kompozisyonlar kurularak da çizilebileceğinden çeşitli teknikler denemek için de uygundur. Örneğin hali hazırda kurulmuş bir natürmort kompozisyon çeşitli renklerle denenebilir (sadece birbirinin komplementeri olan kırmızı ve yeşil renkler ile veya sadece mavinin tonları kullanılarak çeşitli renk deneyleri yapılabilir.). Veya aynı natürmort kompozisyon günün farklı saatlerinde çizilerek ışığın etkisi gözlemlenebilir. Ayrıca Alla prima veya grizail gibi farklı tekniklerin denenmesi için de Natürmort çizimler kullanılabilir.
Natürmort Çizimde Çeşitli Semboller ve Vanitas Kavramı
Sonuç olarak Natürmort çizmek çizer için sıkıcı bir tema gibi gözükse de oldukça faydalıdır. Ayrıca natürmort çizimler her zaman sıkıcı olmak zorunda değildir. Resim sanatı tarihi incelendiğinde pek çok ilgi çekici natürmort örneği görülür. Bu örnekler içlerinde bazı semboller de barındırdığı için incelemek daha da keyifli hale gelir. Örneğin sanatçılar kimi zaman resimlerinde ölüm kavramını anlatmak için çeşitli nesneler kullanırlar. Ölüm temasını anlatmak için kullanılan bu nesnelere “vanitas” veya “memento mori (fani olduğunu hatırla)” denilir.
Vanitas resminde kullanılan belli başlı bazı objeler mevcuttur bunlar:
- Kafatası
- Çürümüş çiçekler
- Saat
- Eriyen mumlar
gibi çeşitli nesneler kullanılarak resme bakan kişiye hayatın gelip geçici olduğunu hatırlatmak amaçlanır.